Số thu của nhiều địa phương giảm mạnh
Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, thu NSNN bốn tháng đầu năm 2020 đạt 426.734 tỷ đồng, bằng 34% so dự toán pháp lệnh, bằng 101,5% so cùng kỳ năm 2019. Trong đó, thu từ dầu thô ước đạt 18.340 tỷ đồng, bằng 52,1% so dự toán, bằng 100,9% so cùng kỳ năm 2019; thu nội địa ước đạt 408.393 tỷ đồng, bằng 33,5% so dự toán pháp lệnh, bằng 101,5% so cùng kỳ năm 2019. Kết quả này cho thấy, thu NSNN bốn tháng đầu năm 2020 chỉ tăng 1,5% so cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân là do số thu NSNN của tháng 4-2020 đạt rất thấp, đã kéo giảm mức độ tăng thu của bốn tháng đầu năm 2020.
Theo đánh giá của Tổng cục Thuế, tiến độ thu NSNN bốn tháng đầu năm 2020 tại hầu hết các địa phương đều đạt thấp cả về tiến độ và tốc độ. Nguyên nhân là do ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh và việc thực hiện chính sách gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất. Theo báo cáo của các địa phương, hầu hết các ngành sản xuất, kinh doanh đều chịu tác động của dịch bệnh.
Đơn cử tại Quảng Ngãi, theo ông Nguyễn Văn Luyện - Cục trưởng Thuế tỉnh Quảng Ngãi, năm 2020, Cục Thuế Quảng Ngãi được UBND tỉnh giao dự toán thu NSNN là 15.360 tỷ đồng, tăng 10,8% so dự toán T.Ư giao. Trong đó, số thu từ Nhà máy lọc dầu Dung Quất là 7.102 tỷ đồng. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và giá dầu thế giới giảm mạnh, số thu NSNN trên địa bàn ước sụt giảm 5.500 tỷ đồng, trong đó số thu từ Nhà máy lọc dầu Dung Quất ước hụt thu khoảng 3.300 tỷ đồng.
Cục trưởng Thuế tỉnh Bắc Ninh Ngô Xuân Tòng cũng cho biết, dịch bệnh Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều ngành, lĩnh vực trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Ước số thu ngân sách năm 2020 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh sụt giảm khoảng hơn 1.200 tỷ đồng so dự toán được giao.
Ông Hà Văn Trường - Cục trưởng Thuế TP Hải Phòng, việc thực hiện gia hạn thuế và tiền thuê đất đối với các DN bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã làm cho số thu nội địa của Hải Phòng mới đạt hơn 28%, đạt thấp so dự toán được giao. Như vậy, nhiệm vụ thu NS của tám tháng còn lại rất nặng nề.
Phó Tổng cục trưởng Thuế Đặng Ngọc Minh nêu rõ, trong tháng 4-2020 chỉ có bốn địa phương thu đạt từ 8% - 9,4% so dự toán, 59/63 địa phương còn lại đánh giá thấp hơn 8%, có ba địa phương đánh giá thu tháng 4 cao hơn so cùng kỳ, còn lại 60 địa phương đánh giá số thu tháng 4 giảm so cùng kỳ. Số thu NSNN tại các địa phương giảm mạnh trong tháng 4, trong đó tại một số địa phương lớn giảm sâu so cùng kỳ. Theo báo cáo sơ bộ của các địa phương tại thời điểm cuối tháng 3-2020, tổng số thuế giảm thu do tác động của dịch Covid-19 và Nghị định số 100/2019/NĐ-CP vào khoảng 143.000 tỷ đồng. Điều này khiến cho công tác thu NSNN của ngành Thuế thời gian tới gặp rất nhiều khó khăn.
Nhiều giải pháp để bù đắp hụt thu
Để hỗ trợ người nộp thuế (NNT) khôi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo nguồn thu cho NSNN bù đắp thiệt hại do tác động của dịch bệnh gây ra, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, sẽ thực hiện các giải pháp cấp bách về hỗ trợ NNT chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 11/CT-TTg (CT 11). Phối hợp chặt chẽ các cơ quan, đơn vị của Bộ Tài chính và các bộ, ngành, địa phương triển khai tốt Nghị định số 41/2020/NĐ-CP (NĐ 41) của Chính phủ về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho NNT.
Hướng dẫn cơ quan thuế các cấp triển khai thực hiện NĐ 41, tập trung rà soát các điều kiện gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất; tổ chức hướng dẫn NNT nộp đơn đề nghị gia hạn; tổ chức tiếp nhận giấy đề nghị gia hạn, rà soát, cập nhật vào hệ thống quản lý thuế, kiểm tra tờ khai thuế để thực hiện gia hạn cho NNT có đủ điều kiện được gia hạn... Ngoài ra, thực hiện rà soát, theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình sản xuất, kinh doanh của NNT thuộc phạm vi ảnh hưởng của dịch bệnh, tổ chức đánh giá, xác định cụ thể mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 gây ra đến từng ngành, lĩnh vực, từng NNT, tổng hợp mức độ ảnh hưởng đến thu NSNN. Tập trung hỗ trợ, tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc cho NNT ổn định sản xuất, kinh doanh, tạo nguồn thu bền vững cho NSNN, tạo môi trường kinh doanh cho DN nhanh chóng khôi phục sản xuất, kinh doanh theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại CT 11.
Theo ông Đặng Ngọc Minh, để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và DN, ngành Thuế sẽ tiếp tục cải cách, hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế, duy trì dịch vụ kê khai, nộp thuế, hoàn thuế điện tử, hóa đơn điện tử. Tổ chức bộ phận trực bảo đảm hệ thống công nghệ thông tin thông suốt 24/7 để hỗ trợ NNT thực hiện nghĩa vụ với NSNN từ khâu đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế điện tử mà không cần phải đến trực tiếp cơ quan thuế, giảm thời gian thực hiện các thủ tục tạo thuận lợi cho NNT thực hiện nghĩa vụ với thu NSNN. Đặc biệt tập trung hỗ trợ kịp thời cho NNT thực hiện việc quyết toán thuế TNDN, thuế TNCN bảo đảm thuận lợi, nhanh chóng.
Phấn đấu thực hiện nhiệm vụ thu của năm 2020 ở mức cao nhất, ông Hà Văn Trường cho biết thêm, Cục Thuế Hải Phòng đã đưa ra các giải pháp cụ thể, để tăng thu NS, bù đắp vào các khoản hụt thu do hoạt động sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 mang lại. Cục Thuế Hải Phòng cũng sẽ tiếp tục triển khai các đề án chống thất thu NSNN trong một số lĩnh vực, đặc biệt là chống thất thu lĩnh vực xây dựng cơ bản và tài nguyên khoáng sản. Đây cũng là lĩnh vực hiện nay được đánh giá còn thất thu, còn có dư địa để tăng thu.
Đẩy mạnh hậu kiểm sau hoàn thuế
Để không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, cơ quan thuế sẽ không tổ chức kiểm tra định kỳ trong năm 2020 đối với các DN không có dấu hiệu vi phạm. Tuy nhiên, cơ quan thuế sẽ đẩy mạnh công tác kiểm tra sau hoàn thuế nhằm hạn chế tối đa hiện tượng lợi dụng thời điểm dịch Covid-19 bùng phát để khai không đúng hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng nhằm chiếm đoạt số tiền hoàn thuế của Nhà nước. Tăng cường việc thanh tra, kiểm tra các DN thương mại điện tử; các hoạt động kinh doanh qua mạng, đặc biệt là mạng xã hội như: facebook; zalo...
Cũng theo lãnh đạo Tổng cục Thuế, một giải pháp khác mà Tổng cục Thuế sẽ triển khai thực hiện, đó là sẽ tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, xử lý thu hồi nợ thuế không để xảy ra tình trạng DN lợi dụng chính sách hỗ trợ về thuế của Nhà nước để trốn thuế, chây ỳ, nợ đọng tiền thuế. Rà soát các nguồn thu còn dư địa, còn tiềm năng để khai thác tăng thu, bù đắp một phần số hụt thu NSNN do dịch Covid-19 gây ra như: thu từ đất đai, thu từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT)...
Tại Nghệ An, ông Hà Lê Dũng, Phó Cục trưởng Thuế Nghệ An cho biết, đối với công tác quản lý nợ, sẽ phân loại rõ NNT bị ảnh hưởng, từ đó đề xuất giải pháp chính xác, tránh để các đối tượng chây ỳ; giám sát chặt chẽ tình hình đôn đốc và cưỡng chế nợ để chống thất thu, mở rộng cơ sở thuế, chống xói mòn nguồn thu, tăng thu cho NSNN.
Theo bà Dương Thị Thu Hằng - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Thuế tỉnh Lào Cai, ngoài việc hỗ trợ NNT thực hiện gia hạn nộp thuế, Cục Thuế Lào Cai còn thực hiện quyết liệt các biện pháp quản lý nguồn thu, nhằm bù đắp khoản hụt thu do ảnh hưởng của dịch bệnh. Kiên quyết xử phạt các trường hợp vi phạm về kê khai thuế, thực hiện ấn định thuế đối với NNT vi phạm quy định về kê khai thuế. Đồng thời, phối hợp các cơ quan chức năng trên địa bàn để tăng cường quản lý thu, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn.
Tăng cường kiểm soát các dự án hết thời gian ưu đãi thuế, các dự án mới phát sinh, các khoản truy thu theo kiến nghị của cơ quan kiểm toán, thanh tra... Phối hợp chặt chẽ các cơ quan công an, hải quan, quản lý thị trường để kiểm soát chặt chẽ về giá cả hàng hóa. Quản lý hiệu quả hơn hoạt động TMĐT, kinh doanh qua mạng internet, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, qua đó chống thất thu NS, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng để khuyến khích, thu hút đầu tư trên địa bàn, tạo nguồn tăng thu cho NSNN.
Ông Đặng Ngọc Minh khẳng định, tiền thuê đất theo NĐ 41 để đôn đốc nộp đúng, đủ, kịp thời số thuế phải nộp vào NSNN. Rà soát đối với NNT thuộc đối tượng được gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất, nhưng còn nợ thuế để tổ chức đôn đốc thu kịp thời tiền thuế nợ vào NSNN. Tổng cục Thuế sẽ tiếp tục duy trì Tổ thường trực đánh giá tác động của dịch Covid-19 tại cơ quan thuế các cấp, thực hiện theo dõi sát sao diễn biến hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân và DN, tác động của dịch bệnh đến “sức khỏe” DN, để có đánh giá phù hợp tác động của dịch Covid-19 và các chính sách mới ban hành đến thu NSNN, nhằm dự báo chính xác nguồn thu NS phát sinh nộp trên địa bàn khi được gia hạn thời hạn nộp.
