Giải tỏa áp lực thay đổi tỷ giá

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không cần thay đổi tỷ giá ở thời điểm hiện tại khi dự trữ ngoại hối vẫn ở mức cao, cán cân thương mại tiếp tục thặng dư, lãi suất USD còn ổn định ở mức thấp. Mặt khác, cần đánh giá lại tổng thể kinh tế vĩ mô (KTVM) khi cán cân thanh toán, cán cân xuất nhập khẩu (XNK) đang rất tích cực.

Tỷ giá USD/VND tiếp tục duy trì trạng thái ổn định. Ảnh: NAM HẢI
Tỷ giá USD/VND tiếp tục duy trì trạng thái ổn định. Ảnh: NAM HẢI

Tại phiên giao dịch cuối tuần qua, ngày 25-9, một số ngân hàng thương mại (NHTM) đã tăng nhẹ giá USD thêm từ 5 đến 10 đồng mỗi chiều mua - bán. NHNN sáng 25-9 cũng điều chỉnh tăng tỷ giá trung tâm thêm 13 đồng, lên mức 23.223 đồng/USD. Cụ thể, tính đến 9 giờ sáng 25-9, giá mua thấp nhất đang ở mức 23.054 đồng/USD, giá mua cao nhất đang ở mức 23.120 đồng/USD. Trong khi đó, ở chiều bán ra, giá bán thấp nhất đang ở mức 23.250 đồng/USD, giá bán cao nhất đang ở mức 23.306 đồng/USD.

Về vấn đề tỷ giá, Phó Tổng giám đốc VIB Lê Quang Trung cho rằng, cần đánh giá trong tổng thể KTVM hiện nay khi cán cân thanh toán, cán cân XNK đang rất tích cực. Ghi nhận trên thị trường, nguồn cung ngoại tệ trong tháng 8 rất dồi dào, chủ yếu nhờ diễn biến tích cực của hoạt động XNK. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, kim ngạch xuất khẩu (XK) trong tháng 8 đạt khoảng 26,5 tỷ USD, tăng 6,5% so tháng trước khi Samsung đẩy mạnh XK sản phẩm mới Note 20 ra thị trường thế giới. Trong khi đó, nhập khẩu (NK) tăng chậm hơn, đạt khoảng 23 tỷ USD, đưa cán cân thương mại thặng dư ở mức kỷ lục khoảng 3,5 tỷ USD.

Phó Tổng giám đốc SCB Nguyễn Đức Hiếu phân tích, là quốc gia gia công, Việt Nam giảm XK cũng sẽ đồng thời giảm NK, nhưng nông sản đang XK rất tốt nên tổng thể vẫn thặng dư. Luồng tiền vẫn có xu hướng chảy vào Việt Nam trong bối cảnh các NHT.Ư trên thế giới bơm tiền và Việt Nam là một điểm đến đầu tư hấp dẫn. NHNN không cần thay đổi tỷ giá bởi cho dù VND có thể mạnh lên, nhưng cơ quan này vẫn phải mua ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối, hỗ trợ phần nào cho việc giảm thêm lãi suất VND. 

Ngoài những yếu tố thuận lợi trong nước, áp lực từ môi trường quốc tế lên tỷ giá hiện cũng ở mức thấp. Theo các chuyên gia phân tích của BIDV, tuy đã có lo ngại nhất định về làn sóng bùng phát thứ hai của dịch Covid-19 hay căng thẳng quan hệ Mỹ - Trung Quốc, nhưng tâm lý chủ đạo trên thị trường vẫn lạc quan vào khả năng phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, cũng như triển vọng sớm điều chế thành công vaccine vào cuối năm nay. Do vậy, sự suy yếu của USD tiếp tục là yếu tố chính dẫn dắt thị trường trong tháng 8 vừa qua. Ước tính, cân đối cung - cầu ngoại tệ thuận lợi đã giúp NHNN mua được khoảng 3,5 tỷ USD từ các NHTM trong tháng 8, đây là mức cao nhất kể từ đầu tháng 1-2020.

Theo ông Lê Quang Trung, mỗi tháng Việt Nam NK khoảng 21 tỷ USD, chia ra mỗi tuần vào khoảng 5 tỷ USD. Theo đánh giá của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), nếu quốc gia nào có quy mô dự trữ ngoại hối tương đương 12 - 14 tuần NK thì quốc gia đó sẽ được coi là đủ dự trữ ngoại hối. Như vậy, dự trữ ngoại hối cho 14 tuần NK của Việt Nam tối thiểu phải là 70 tỷ USD. Vì thế, mức dự trữ khoảng 92 tỷ USD hiện tại và dự kiến đạt con số 100 tỷ USD thời gian tới là phù hợp thực tế.

Ông Nguyễn Đức Hiếu thì cho rằng, xét trên góc độ thị trường, NHNN không cần thay đổi tỷ giá bởi cho dù VND có thể mạnh lên, nhưng cơ quan này vẫn phải mua ngoại tệ nhằm tăng dự trữ ngoại hối, hỗ trợ phần nào cho việc giảm thêm lãi suất VND. Không có lý do thay đổi tỷ giá còn bởi lãi suất USD các kỳ hạn qua đêm - một tuần có xu hướng đi ngang ở mức thấp 0,1 - 0,3%/năm. Giá trị giao dịch bình quân phiên trong tháng 8 đạt khoảng 27.000 tỷ đồng, tăng khoảng 4% so mức bình quân của tháng trước và cao hơn khoảng 10% so cùng kỳ năm trước. Các giao dịch vẫn tập trung chủ yếu ở kỳ hạn qua đêm - một tuần (chiếm khoảng 90% tổng khối lượng giao dịch). Các yếu tố tác động lên USD có xu hướng hỗ trợ sự ổn định của mặt bằng lãi suất. Cụ thể, lãi suất LIBOR USD trên thị trường quốc tế duy trì đi ngang ở mức thấp với kỳ hạn qua đêm - một tháng quanh mức 0 - 0,18%/năm. Trong khi đó, thanh khoản USD trong nước trong trạng thái dồi dào khi chênh lệch huy động - cho vay USD vẫn duy trì ở mức cao nhất trong nhiều năm qua.

Thực tế, trong nửa đầu tháng 9, thanh khoản USD liên NH duy trì xu hướng ổn định với lãi suất bình quân quanh mức 0,1 - 0,3%/năm kỳ hạn qua đêm - một tuần và 0,8 - 1/năm kỳ hạn ba tháng khi các yếu tố tác động nhìn chung chưa có nhiều thay đổi so tháng 8. Tỷ giá USD/VND được dự báo duy trì đà ổn định, dao động trong biên độ 23.175 - 23.190 đồng/USD. Yếu tố hỗ trợ quan trọng nhất cho tỷ giá vẫn sẽ là diễn biến thuận lợi của nguồn cung ngoại tệ trong nước từ các cấu phần chính là XNK và giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Theo đó, cân đối cung cầu ngoại tệ dự báo tiếp tục thặng dư khoảng 1,5 - 2 tỷ USD, tạo điều kiện để NHNN bổ sung thêm khoảng một tỷ USD dự trữ ngoại hối. Ngoài ra, xu hướng suy yếu của USD do tâm lý e ngại rủi ro giảm bớt và quan điểm duy trì nới lỏng dài hạn của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) cũng giúp cởi bỏ áp lực đối với VND thời gian tới.

Liên quan vấn đề tỷ giá, Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) Nguyễn Minh Cường cho rằng, ngoại trừ một đợt biến động ngắn vào đầu tháng 4-2020, giá trị VND trong năm nay duy trì ổn định do USD suy yếu và thặng dư thương mại của Việt Nam mở rộng vì nhu cầu NK trong nước thấp hơn. Nhận định được đưa ra dựa trên các số liệu kinh tế như thặng dư thương mại hay tỷ giá giữa VND và USD hiện ở mức chênh lệch rất nhỏ, khoảng 0,01%.