Thực tế, những yếu tố bất định từ tình hình thế giới có thể gây áp lực lên tỷ giá trong gần ba tháng cuối năm, nhưng khó làm tỷ giá trong nước biến động mạnh do dự trữ ngoại hối ngày càng tăng, cung cầu ngoại tệ thuận lợi. Theo ghi nhận tại một số NHTM, hai tháng qua, dù tỷ giá USD so các đồng tiền trên thế giới liên tục biến động tăng/giảm trong bối cảnh thương mại toàn cầu suy thoái, chính sách điều hành tiền tệ nhiều quốc gia thay đổi, nhưng tỷ giá VND so USD luôn ổn định.
Tại Vietcombank, giá bán USD gần hai tháng qua chốt chặn ở mức 23.270 - 23.280 VND/USD; giá mua USD ở mức 23.060 - 23.070 VND/USD. Tại Eximbank, giá bán USD còn thấp hơn, ở mức 23.250 - 23.270 VND/USD, mua vào 23.080 - 23.100 VND/USD.
Theo TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, diễn biến từ đầu năm đến nay tỷ giá có giai đoạn căng thẳng đột ngột vào cuối tháng 3-2020. Từ mức đỉnh 23.650 VND/USD, đến cuối tháng 6-2020 tỷ giá giảm nhanh chóng và dao động ở mức 23.200 VND/USD. Trên thị trường tự do, tỷ giá giao dịch cũng hạ nhiệt về mức 23.190 - 23.220 VND/USD, qua đó thu hẹp mặt bằng giá giữa hai thị trường trở về mức tương đương. Và xu hướng ổn định được kéo dài đến nay. Yếu tố căn bản đã tạo nên bước giảm “ngoạn mục” của tỷ giá trong quý II - 2020 đến từ nền tảng cân đối cung - cầu ổn định và tâm lý vững vàng của thị trường trong nước. Cụ thể, việc găm giữ, đầu cơ ngoại tệ không còn xảy ra như trước đây vì giữ USD không có lời trong khi các kênh đầu tư khác như vàng, chứng khoán hấp dẫn hơn. Ngoài ra, dự báo lạm phát năm 2020 chỉ 3,5 - 3,8%.
Mặt khác, Việt Nam từ lâu không cho phép nhập vàng và NHNN cũng siết chặt việc sản xuất vàng miếng. Do vậy đợt sốt giá vàng vừa qua không xảy ra tình trạng gom USD nhập vàng rồi “biến thành” vàng miếng như trước. Nhờ đó tỷ giá hầu như không bị tác động từ đợt biến động giá vàng.
Bên cạnh đó, chín tháng đầu năm Việt Nam xuất siêu gần 17 tỷ USD; số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được giải ngân đạt 13,76 tỷ USD; hoạt động mua bán, tăng vốn của các nhà đầu tư nước ngoài diễn ra khá sôi động, tiêu biểu như giao dịch mua bán vốn của Vinhomes (ước tính khoảng 650 triệu USD). Những con số này góp phần bổ sung tích cực cho nguồn cung ngoại tệ trong nước.
Đưa ra dự báo biến động tỷ giá trong năm nay, TS Cấn Văn Lực nhận định, tỷ giá sẽ tăng do đồng USD đang phục hồi giá trị trở lại nhờ dịch bệnh đang được kiểm soát tốt hơn, khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ bắt đầu sáng hơn qua những chỉ số về sản xuất, tiêu dùng, việc làm. Tình hình chính trị của Mỹ cũng khả quan. Những yếu tố trên giúp đồng USD tăng giá, khiến VND mất giá nhẹ. Tuy nhiên điều này không đáng lo vì hiện nay VND gần như không biến động so USD, chỉ giảm khoảng 0,03%. VND tiếp tục duy trì đà ổn định vì quan hệ cung - cầu đang được bảo đảm. Với tình hình kinh tế Mỹ hiện nay, giá USD có thể tăng nhưng ở mức chậm hơn so giai đoạn trước và không có biến cố lớn về tỷ giá. Tỷ giá USD so VND từ nay đến cuối năm có thể tăng nhẹ 0,5 - 1%, nằm trong phạm vi kiểm soát của NHNN nhờ với lượng dự trữ ngoại hối tương đối lớn, hơn 90 tỷ USD và có thể đạt 100 tỷ USD vào cuối năm.
Trước lo ngại dự trữ ngoại hối Việt Nam tăng cao sẽ đối mặt với rủi ro thao túng tiền tệ, TS Cấn Văn Lực cho rằng, không nên qua lo lắng vì Việt Nam không can thiệp thị trường ngoại hối nhiều trong thời gian qua. Tỷ giá ổn định về cơ bản do thị trường, quan hệ cung - cầu chứ không phải do NHNN chủ ý kiểm soát tỷ giá chặt chẽ. Trong bốn năm qua, Việt Nam đã điều hành cơ chế tỷ giá trung tâm và đa dạng hóa rổ tiền tệ. Chính vì vậy mức độ rủi ro và biến động ít hơn. Thực tế cho thấy dù dự trữ ngoại hối đến nay là hơn 90 tỷ USD, nhưng điều này là cần thiết vì lượng dự trữ này cũng chỉ tương đương với 4,5 tháng nhập khẩu, đây là mức thấp so khu vực, khoảng từ tám đến mười tháng nhập khẩu. Theo khuyến nghị của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Việt Nam cần tiếp tục củng cố ngoại hối trong bối cảnh thị trường quốc tế rất nhiều rủi ro. Đây là điều hết sức bình thường với nền kinh tế.
Tại buổi họp báo thông báo kết quả Hội nghị chung, Thống đốc Ngân hàng Trung ương và Bộ trưởng Tài chính ASEAN lần thứ 6 và các Hội nghị liên quan, Thống đốc NHNN Việt Nam Lê Minh Hưng cũng đã chia sẻ về chính sách điều hành tỷ giá, ngoại hối sau dịch Covid-19, mục tiêu xuyên suốt trong điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có điều hành tỷ giá của NHNN là kiểm soát lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững trong trung và dài hạn. NHNN chưa và sẽ không bao giờ sử dụng công cụ chính sách tiền tệ như tỷ giá để tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trong giao dịch thương mại và quốc tế. Đây là quan điểm sẽ được NHNN tiếp tục điều hành trong thời gian tới, bao gồm duy trì sự ổn định của tỷ giá để tạo lập khuôn khổ vĩ mô ổn định cho phát triển kinh tế bền vững sau dịch.
