HoREA kiến nghị, giữ nguyên “trần” sở hữu nhà và chưa cho phép người nước ngoài mua BĐS du lịch ở Việt Nam. Thực tế, tình hình bán nhà cho tổ chức, cá nhân nước ngoài trong 5 năm qua (2015 - 2020) của 17 tập đoàn và doanh nghiệp (DN) BĐS lớn, có tổng cộng 12.335 ngôi nhà, căn hộ đã được bán cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, riêng TP Hồ Chí Minh là 10.020 ngôi nhà và căn hộ, chiếm 81,2%.
Theo HoREA, có thể ước số lượng căn nhà mà người nước ngoài đã mua trong 5 năm qua trên phạm vi cả nước vào khoảng 14.800 - 16.000 căn. Đối chiếu số liệu trong báo cáo thị trường BĐS cả nước 10 năm (2009 - 2019) của Bộ Xây dựng cho thấy, đã có 5.000 dự án nhà ở với 3,774 triệu căn nhà, bình quân mỗi 5 năm phát triển được khoảng 787.000 căn nhà. Nếu so với số lượng 16.000 căn nhà mà người nước ngoài đã mua trong 5 năm qua, chỉ chiếm 2% tổng số nhà ở.
Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cho rằng, sở dĩ số lượng người nước ngoài mua căn hộ không nhiều như kỳ vọng bởi phần lớn người châu Âu, Mỹ, Australia, Nhật Bản… thường lựa chọn thuê nhà. Nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài có xu hướng mua nhà thường đến từ một số nước và vùng lãnh thổ thuộc khu vực Đông Á và Đông - Nam Á, như Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore.
Hiện nay, phần lớn khách nước ngoài ở các khu vực trung tâm kinh tế trên cả nước khi sử dụng căn hộ cao cấp thường ở dạng thuê lại chứ rất ít người mua đứt. Và nếu có mua, giao dịch thành công cũng rất ít.
Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận chính sách cho người nước ngoài sở hữu nhà ở thời gian qua đã có tác động tích cực đối với thị trường BĐS. Do đó, HoREA đề nghị vẫn giữ giới hạn “trần” số lượng nhà ở mà người nước ngoài sở hữu không quá 30% số lượng căn hộ trong một tòa nhà chung cư. Trường hợp số lượng người nước ngoài sở hữu nhà tại một đơn vị hành chính cấp phường chiếm tỷ lệ khá lớn (từ 20% trở lên), UBND cấp tỉnh phải báo cáo để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định...
Trước đề xuất của HoREA, theo GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường, hiện NĐT nước ngoài được đầu tư vào DA du lịch dưới dạng condotel, mặc dù pháp luật còn chưa rõ ràng nhưng NĐT nước ngoài đồng ý với thời hạn sử dụng đất 50 năm và họ có tiền đầu tư thì không có gì cản trở. Điều này tạo cơ hội cho NĐT nước ngoài được sở hữu sản phẩm như mô hình ngôi nhà thứ hai, để từ đó, họ tham gia kinh doanh với tư cách cá nhân, khai thác lợi nhuận từ sản phẩm mà mình sở hữu, đó là điều pháp luật cần mở rộng.
Không biết tiềm năng của việc “nới trần” cho phép người nước ngoài mua căn hộ du lịch nghỉ dưỡng sẽ như thế nào, nhưng rõ ràng với những phân tích ở trên cũng như tâm lý, văn hóa của người nước ngoài đang sinh sống và làm việc ở Việt Nam thì khó có thể kỳ vọng vào sự bùng nổ một làn sóng NĐT nước ngoài mua căn hộ nghỉ dưỡng.
