Tiền đề cho những thành công mới

Chịu tác động mạnh từ đại dịch Covid-19, tuy nhiên, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã phục hồi ngoạn mục trong năm 2020 và trở thành một trong những TT có mức tăng ấn tượng nhất thế giới. Với đà tăng này kết hợp các yếu tố nền tảng, TTCK Việt Nam đang tạo kỳ vọng lớn cho một năm 2021 tiếp tục gặp hái những thành công mới.

Số lượng nhà đầu tư mở mới tăng mạnh trong năm 2020. Ảnh: NAM ANH
Số lượng nhà đầu tư mở mới tăng mạnh trong năm 2020. Ảnh: NAM ANH

Theo số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), trên thị trường cổ phiếu (TTCP), tính đến ngày 22-12-2020, chỉ số VN Index đạt 1.083,45 điểm, tăng 12,7% so cuối năm 2019; chỉ số HNX Index đóng cửa ở mức 187,85 điểm, tăng 83,3% so cuối năm 2019. Mức vốn hóa TTCP ước đạt 5.140.000 tỷ đồng, tăng 17,3% so cuối năm 2019, tương đương 85,1% GDP. Tính chung từ đầu năm đến ngày 22-12, giá trị giao dịch bình quân đạt 7.171 tỷ đồng/phiên, tăng 54% so năm trước. Cũng tới thời điểm ngày 22-12, toàn TT hiện có 750 CP, chứng chỉ quỹ niêm yết trên hai sở giao dịch CK và 905 CP đăng ký giao dịch trên UPCoM, với tổng giá trị niêm yết, đăng ký giao dịch đạt 1.479.000 tỷ đồng, tăng 6% so cuối năm 2019.

Cũng trong năm 2020, TT trái phiếu Chính phủ tiếp tục là một điểm sáng. TT này hiện có 481 mã trái phiếu niêm yết với giá trị niêm yết đạt gần 1.350.000 tỷ đồng, tăng 13,5% so năm 2019 (tương đương 22,4% GDP). Tính chung 12 tháng năm 2020, giá trị giao dịch bình quân đạt 10.275 tỷ đồng/phiên, tăng 11,6% so năm trước.

TTCK phái sinh đã có bước tăng trưởng vượt bậc trong năm 2020. Biến động mạnh mẽ của TTCK cơ sở dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã làm nổi bật vai trò phòng vệ của TT phái sinh. Tính chung từ đầu năm đến ngày 22-12-2020, khối lượng giao dịch bình quân đạt 157.055 hợp đồng/phiên, tăng 77% so năm 2019; khối lượng mở toàn TT đạt 37.458 hợp đồng, tăng 125% so cuối năm 2019.

Bên cạnh đó, TT chứng quyền bảo đảm cũng cho thấy tốc độ ấn tượng. Tính từ đầu năm đến nay, khối lượng giao dịch bình quân đạt 11.332.545 chứng quyền/phiên, tăng 295% so năm trước và giá trị giao dịch bình quân đạt 19,76 tỷ đồng/phiên, tăng 176% so năm trước.

Ngoài ra, năm 2020 cũng là một năm mà số lượng nhà đầu tư (NĐT) mở mới tăng mạnh. Tính đến cuối tháng 11, số lượng tài khoản CK đạt gần 2,7 triệu tài khoản, tăng 14% so cuối năm 2019.

Thực tế cho thấy, dưới tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, TTCK toàn cầu trong những tháng đầu năm 2020 đã trải qua những biến động lớn chưa từng thấy. Không nằm ngoài xu hướng chung, trong những tháng đầu năm 2020, TTCK Việt Nam đã chứng kiến những đợt giảm điểm mạnh do tác động của diễn biến dịch Covid-19. Tuy nhiên, nhờ những biện pháp quyết liệt cũng như Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh, tình hình kinh tế vĩ mô trong nước có nhiều điểm sáng, Chính phủ, Bộ Tài chính, UBCKNN chỉ đạo kịp thời triển khai các giải pháp hỗ trợ, sự nỗ lực của các thành viên TT, các doanh nghiệp và sự ủng hộ của NĐT… nhờ đó, TTCK Việt Nam trong năm 2020 về cơ bản đã thành công vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và ghi nhận sự phục hồi rất tích cực.

Đóng cửa phiên giao dịch cuối cùng của năm 2020, ngày 31-12-2020, chỉ số VN Index đạt 1.103,87 điểm; chỉ số HNX Index đạt 203,12 điểm. Như vậy, so phiên cuối cùng của năm 2019, chỉ số VN Index và HNX Index lần lượt tăng tới 14,87% và 98,15% . So phiên VN Index tạo đáy trong năm 2020, ngày 24-3-2020 (VN Index đạt 659,21 điểm), chỉ số này đã hồi phục tới 67,5%; còn so phiên HNX Index tạo đáy, ngày 30-3-2020 (HNX Index đạt 93,28 điểm), thì chỉ số này hồi phục tới 117,8%.

Về mặt kỹ thuật, theo nhiều chuyên gia CK, năm 2021, ước tính tăng trưởng lợi nhuận của các công ty niêm yết trong phạm vi nghiên cứu là 23%. Tại ngày 28-12-2020, hệ số P/E (giá/lợi nhuận mỗi CP) TT ở mức 16,03 lần. Với hệ số P/E của TT là 16,03 lần, định giá hiện tại của hầu hết các ngành đã quay trở lại mức trước khi dịch Covid-19 bùng phát, ngay cả khi tính đến lợi nhuận phục hồi mạnh mẽ năm 2021. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng thừa nhận, năm 2020 - 2021 có thể sẽ khác, đặc biệt khi tính đến thanh khoản dồi dào và vai trò của NĐT cá nhân, đặc biệt là NĐT “F0” - các NĐT lần đầu - ngày càng tăng. NĐT cá nhân tiếp tục là động lực chính cho TTCK. Tuy nhiên, nếu dòng vốn nước ngoài quay trở lại vào năm 2021, đặc biệt với tỷ trọng cao hơn cho Việt Nam trong chỉ số MSCI cận biên - đây sẽ là yếu tố hỗ trợ mạnh cho TTCK trong năm 2021.

Nhìn chung, các chuyên gia đều kỳ vọng VN Index sẽ duy trì trên ngưỡng 1.100 điểm trong năm 2021 nhờ nhiều yếu tố nền tảng trợ lực cho đà tăng giá. Năm 2021, khối lượng giao dịch bình quân có thể tăng 12 - 14% so cùng kỳ, nhờ được thúc đẩy bởi kỳ vọng: Chính sách tiền tệ nới lỏng; nền tảng pháp lý mới có hiệu lực từ ngày 1-1-2021; dòng vốn nước ngoài vào khi MSCI nâng tỷ trọng của Việt Nam trong nhóm cận biên…

Theo Chủ tịch UBCKNN Trần Văn Dũng, Việt Nam đã vượt qua “một năm Covid” rất ngoạn mục, khi là một trong những quốc gia hiếm trên thế giới có GDP tăng trưởng dương (+). Tới nay, chúng ta vẫn duy trì được các nền tảng tốt để tin tưởng sẽ vượt qua đại dịch và tiếp tục tăng trưởng trong năm 2021, cũng như các năm tiếp theo. Năm 2020 dù có nhiều biến động, nhưng cơ bản TTCK cũng vượt đại dịch thành công. Nhiều chỉ số, nhiều mảng TT đều cho thấy sự hồi phục và tăng trưởng trở lại mạnh mẽ, đặc biệt là sự vào cuộc rất tốt của dòng tiền từ NĐT cá nhân trong nước. Đây là nền tảng để TTCK duy trì đà tăng trưởng ổn định và có thể còn tốt hơn khi các tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19 sẽ giảm dần trong năm 2021.