Thiếu một hệ sinh thái cho phái sinh

Thông tin, số liệu là một trong những yếu tố tối quan trọng để nhà đầu tư (NĐT) có thể ra quyết định giao dịch chuẩn xác. Mặc dù thị trường chứng khoán (TTCK) phái sinh (PS) đã phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua với sản phẩm đầu tiên là hợp đồng tương lai (HĐTL) nhưng đang có một nghịch lý là thông tin, số liệu lại chưa có nhiều.

Tìm thông tin ở đâu?

Ông Kiệt Nguyễn, giảng viên chuyên ngành tài chính và là một người am hiểu về TTCK PS cho biết, thông tin chuẩn xác nhất tất nhiên đến từ phía cơ quan quản lý, cụ thể ở đây là website của Sở Giao dịch CK Hà Nội (HNX).

“Điều đáng tiếc là hiện nay gần như chỉ có thể thu thập dữ liệu từ HNX mà chưa có thêm những trung tâm số liệu khác giống như CK cơ sở. Dù nguyên nhân khách quan có thể kể ra ở đây là do TTCK PS mới hoạt động, mới chỉ có một sản phẩm, nhưng trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay, việc cập nhật số liệu không quá khó”, ông Kiệt Nguyễn nhấn mạnh.

Trong khi đó, NĐT Việt Vũ (quận 1, TP Hồ Chí Minh) cho rằng, việc NĐT tham khảo kỹ thông tin rồi ra quyết định đầu tư là điều bắt buộc, nhưng đối với thông tin hiện tại trên TTCK PS thì NĐT cá nhân, nhỏ lẻ có thể gặp khó. Bởi lẽ, trên website của cơ quan quản lý dù số liệu đầy đủ, nhưng việc diễn giải, phân loại không phải là chức năng của cơ quan quản lý, mà điều đó thuộc về các công ty CK hoặc các cổng thông tin, cung cấp dữ liệu. Một NĐT cá nhân rất khó để tìm hiểu, tự phân tích, thống kê số liệu và tự mình ra quyết định.

Ông Tuân Lê, một người làm việc trong ngành tài chính 10 năm cũng bổ sung thêm, một số người thậm chí còn phải tự lập nhóm, tự phân tích số liệu rồi bàn nhau phương án đầu tư, lãi thì không sao chứ nếu xảy ra thua lỗ dễ bị rối trí, tranh cãi với nhau.

Chuẩn hóa từng phần

Ông Lê Anh Trí, Giám đốc Chi nhánh quận 3, Công ty CK Phú Hưng đề xuất: “Trong ngắn hạn chắc chắn thông tin về PS không thể tăng một cách nhanh chóng và NĐT cần có những cách thức để thu thập và xử lý nhằm bảo đảm cho việc ra quyết định đầu tư. Chẳng hạn, ngoài việc tăng giảm giá của HĐTL, thì thông tin liên quan thanh khoản, dòng tiền cũng rất quan trọng. Dựa trên bảng giá PS trong phiên, các số liệu trên HNX thống kê theo từng phiên, NĐT có thể đối chiếu, đánh giá để xem thanh khoản, biến động giá ra sao. Những thông tin này dù không bảo đảm chắc chắn cơ hội có lợi nhuận, nhưng cũng giúp NĐT tạo thói quen tham khảo thông tin, đánh giá kỹ lưỡng trước khi ra quyết định”.

Một số ít công ty CK đã thực hiện bản tin về PS, nhưng còn khá sơ sài, thậm chí có công ty CK ban đầu còn cập nhật thông tin PS trên bản tin hằng ngày nhưng sau đó không còn thực hiện nữa. Hiện nay, thông tin PS tập trung nhiều nhất có lẽ nằm ở phía các nhân viên môi giới, những người trực tiếp giữ tài khoản của khách hàng. Vấn đề là việc diễn giải, sử dụng thông tin và tư vấn như thế nào lại xuất phát từ suy nghĩ, quyết định chủ quan từ mỗi người. Có lẽ hợp lý nhất, công ty CK chính là đơn vị tiên phong trong việc phân loại thông tin PS theo các tiêu chí, mục đích khác nhau để phục vụ NĐT. Công ty CK nào càng nhiều thông tin, dữ liệu PS càng có lợi thế cạnh tranh trong việc thu hút khách hàng, đó là điều chắc chắn.