Hành trình tìm kiếm tàu ngầm Minerve

Cuối cùng thì tàu ngầm Minerve của Hải quân Pháp mất tích cách đây hơn 50 năm đã được tìm thấy ở ngoài khơi thành phố Toulon thuộc nước này. Việc tìm thấy con tàu đắm mở ra hy vọng giải đáp bí ẩn về nguyên nhân mất tích của nó suốt một thời gian dài.

Tàu ngầm Minerve của Hải quân Pháp. Ảnh: FRANCE.FR
Tàu ngầm Minerve của Hải quân Pháp. Ảnh: FRANCE.FR

Tin vui của nước Pháp

Mới đây, giới chức Pháp tuyên bố hải quân nước này phối hợp một công ty thám hiểm Mỹ đã xác định được vị trí tàu ngầm Minerve, chở 52 thành viên thủy thủ đoàn, biến mất bí ẩn vào năm 1968. Sau khi thông tin trên được công bố, trên mạng xã hội Twitter, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly đã đăng nội dung: “Đó là thành công, niềm an ủi, một kỳ tích của công nghệ”. Bà Parly cũng chia sẻ nỗi khổ sở vì chờ đợi mỏi mòn của gia đình các thủy thủ mất tích, những người đã mong thời khắc này quá lâu.

Theo Le Figaro, xác tàu ngầm Minerve đã được phát hiện ở độ sâu 2.370 m so mặt nước biển, ở khu vực cách thành phố cảng Toulon, miền nam nước Pháp khoảng 45 km. Khi được tìm thấy, con tàu đã vỡ làm ba mảnh, nằm rải rác trên phạm vi khoảng 300 m.

Tàu Minerve do tàu thăm dò Seabed Constructor thuộc Công ty thám hiểm Ocean Infinity của Mỹ tìm thấy. Seabad Constructor là con tàu đã phát hiện vị trí tàu ngầm ARA San Juan của Argentina dưới đáy Đại Tây Dương hồi tháng 11-2018 sau một năm biến mất. Trong khi đó, Công ty Ocean Infinity cũng nổi tiếng với các chiến dịch tìm kiếm các con tàu và máy bay mất tích. Công ty này cũng từng được thuê tìm kiếm chiếc máy bay xấu số MH370 của Hãng hàng không Malaysia Airlines bị mất tích từ ngày 8-3-2014 mà tới nay chưa ai tìm thấy.

Chia sẻ thông tin với báo chí về việc tìm thấy tàu ngầm Minerve tại thành phố Toulon, Phó Đô đốc Hải quân Pháp, ông Charles Henri du Che, cho biết: “Chúng tôi đã tìm thấy tàu ngầm Minerve đêm 21-7 (giờ địa phương) ở vị trí xa hơn khoảng 20 km về phía nam so khu vực tìm kiếm vào năm 1968”. Trong tài khoản trên Twitter, Đô đốc Christophe Prazuck, người đứng đầu lực lượng Hải quân Pháp, cũng đã chia sẻ nhiều hình ảnh về tàu ngầm vừa được tìm thấy, đồng thời cung cấp thông tin về các bước chuẩn bị để trục vớt con tàu.

Tàu ngầm Minerve, được đóng từ năm 1958 đến năm 1964, được biên chế trong Hải quân Pháp. Con tàu chạy bằng động cơ diesel - điện biến mất một cách bí ẩn vào ngày 27-1-1968. Nhiều giả thuyết được đặt ra về nguyên nhân vụ tai nạn, bao gồm sự cố với bánh lái, va chạm với một chiếc tàu khác, lỗi ở hệ thống cung cấp oxy hoặc một tên lửa, ngư lôi nào đó phát nổ.

Đến nay, Hải quân Pháp chưa lên tiếng xác nhận nguyên nhân vụ tai nạn. Dù vậy, việc tìm ra xác con tàu cũng đã đem lại phần nào sự thanh thản, nhẹ nhõm cho thân nhân các thủy thủ xấu số. Herve Fauve, con trai Thuyền trưởng tàu Minerve cho rằng, việc tìm thấy con tàu khiến anh xúc động vô bờ bến, điều này rốt cuộc cũng đã đến sau nhiều năm anh và các gia đình khác nỗ lực yêu cầu chính phủ mở chiến dịch tìm kiếm.

Giới chức Pháp cho biết, sau khi xác định được vị trí, xác con tàu này sẽ được niêm phong tại khu vực được tìm thấy theo truyền thống Hải quân. “Đây là một nhiệm vụ bảo tồn hàng hải, điều này được thực hiện tương tự các vụ đắm tàu trước đây”, Phó Đô đốc Charles Henri du Che tuyên bố.

Hành trình tìm kiếm tàu ngầm Minerve ảnh 1

Lực lượng tìm kiếm đã phát hiện vị trí của con tàu mất tích. Ảnh: REUTERS

“Vén bức màn” nguyên nhân

Theo Le Monde, tàu ngầm Minerve chở 52 thành viên thủy thủ đoàn, trong đó có sáu chuyên gia quân sự mất tích trên đường quay lại cảng Toulon sau khi tham gia tập trận ở phía tây Địa Trung Hải với một máy bay tuần thám trong điều kiện thời tiết xấu. Con tàu bắt đầu biến mất trên màn hình radar khi lặn xuống độ sâu khoảng 1.000 - 2.000 m so mặt nước biển. Lập tức Hải quân Pháp, dưới sự chỉ huy của chuyên gia Jacques Cousteau, đã điều động máy bay chuyên dụng, máy bay lên thẳng, tàu sân bay Clémenceau và tàu SP-350 Denise để tìm kiếm nhưng không có kết quả. Ngày 2-2-1968, Pháp chính thức tuyên bố con tàu mất tích.

Cũng trong năm này, lịch sử quân sự thế giới đã ghi nhận bốn chiếc tàu ngầm của bốn quốc gia khác nhau biến mất không dấu vết. Scorpion, tàu ngầm được coi là “niềm tự hào của Hải quân Mỹ”, mất tích cùng 99 thành viên thủy thủ đoàn khi tuần tra ở vùng biển phía bắc Đại Tây Dương. Tàu ngầm K-129 được trang bị ba tên lửa hạt nhân của Liên Xô (trước đây) cũng biến mất ở Thái Bình Dương vào tháng 3-1968. Trong khi đó, tàu ngầm The Dakar của Israel chở theo 69 thủy thủ cũng biến mất và được tìm thấy ngoài khơi đảo Hy Lạp vào năm 1999. Với hàng loạt vụ mất tích, năm 1968 được gọi là năm đen tối của hải quân thế giới.

Trong suốt hai năm kể từ khi tàu Minerve mất tích, Chính phủ Pháp đã thực hiện nhiều chiến dịch tìm kiếm, song với sự hạn chế của khoa học - công nghệ khi đó, việc tìm kiếm con tàu là bất khả thi. Năm 1970, Pháp chính thức cho biết dừng toàn bộ công cuộc tìm kiếm.

Công cuộc tìm kiếm Minerve tưởng chừng rơi vào quên lãng cho tới tháng 10-2018, khi các gia đình nạn nhân đồng loạt đưa ra yêu cầu tìm kiếm hài cốt người thân trên chiếc tàu gặp nạn. Hồi đầu năm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly đã thông qua đề nghị của gia đình các nạn nhân và tuyên bố tổ chức lại cuộc tìm kiếm con tàu gặp nạn bắt đầu từ tháng 7, với sự hỗ trợ của những công nghệ mới nhất.

Lực lượng tìm kiếm sử dụng thiết bị thăm dò công nghệ cao để vẽ mô hình thủy triều và các dòng chảy ở Địa Trung Hải, đồng thời phân tích lại các dữ liệu thu được khi tàu ngầm mất tích, trong đó có dữ liệu địa chấn, cho thấy chiếc tàu ngầm nhiều khả năng đã bị ép vỡ khi chìm xuống đáy biển.

Ngày 17-7, tàu thăm dò Seabed Constructor đã tới Pháp tham gia hỗ trợ tìm kiếm. Chỉ vài ngày sau đó, ngày 21-7, Seabed Constructor tìm thấy mảnh vỡ của tàu ngầm Minerve, kết thúc quá trình tìm kiếm con tàu mất tích hơn nửa thế kỷ. Bằng công nghệ dò sóng thủy âm sonar cùng thiết bị lặn không người lái, Seabed Constructor phát hiện mảnh vỡ chứa ba chữ cái đầu tiên “M”, “I”, “N” mầu đỏ trên thân một mảnh vỡ ở độ sâu 2.370 m, từ đó xác định được chính xác đây là con tàu Minerve mất tích.

Trong suốt hơn 50 năm, nguyên nhân dẫn tới sự cố làm tàu ngầm Minerve chìm chỉ trong vòng bốn phút đồng hồ chưa bao giờ được sáng tỏ. Với việc tìm thấy con tàu, cùng sự tiến bộ của khoa học - công nghệ, giới chức, người dân Pháp và đặc biệt là gia đình các thủy thủ hy vọng, vụ việc bí ẩn bấy lâu nay sẽ tìm được lời giải đáp trong thời gian tới.