Thất thường như thời tiết

Thời tiết trong những ngày qua và sắp tới đang diễn biến khá phức tạp: nắng nóng vào ban ngày, mưa to vào chiều tối và đêm. Sự đảo chiều nhiệt độ như vậy luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe, đặc biệt là trẻ em và người già, những người có sức đề kháng yếu, bị suy giảm miễn dịch.

Thời tiết những năm gần đây ngày càng khắc nghiệt và diễn biến khó lường.
Thời tiết những năm gần đây ngày càng khắc nghiệt và diễn biến khó lường.

Biến đổi khó lường

Từ đầu năm 2020 đến nay, nhiều hiện tượng thời tiết, khí hậu bất thường như mưa to kèm dông lốc, mưa đá liên tục xảy ra ở các tỉnh phía bắc vào các thời điểm rất hiếm khi, thậm chí chưa từng xảy ra. Trong khi ở phía nam, tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn tiếp tục diễn ra ở Nam Bộ, Trung Bộ rất gay gắt, thể hiện tính chất phức tạp của thiên tai ngày càng nặng nề và khó lường.

Tại Hà Nội, mặc dù mới là đợt nắng nóng thứ hai nhưng nhiệt độ đã có thời điểm hơn 40ºC. Nắng nóng năm nay đến muộn hơn so mọi năm, nhưng nhiệt độ lại tăng nhanh khó lường. Điều đặc biệt là chỉ cách đây hơn một tháng, miền bắc vẫn chịu không khí lạnh, trong đó có rét đậm khiến người dân phải mặc áo rét.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng - Thủy văn quốc gia, đợt nắng nóng bắt đầu từ ngày 20-5 có sự gia tăng nhiệt độ rất nhanh, ngay trong ngày đầu của đợt đã xuất hiện nắng nóng gay gắt trên diện rộng, nhiều nơi đã ghi nhận được nhiệt độ hơn 37ºC, có nơi trên địa bàn Hà Nội nhiệt độ 40ºC. Sự bất thường và khó lường của thời tiết trong thời gian tới nhiều khả năng còn tiếp diễn, không chỉ xảy ra đối với nắng nóng, mà còn có thể xảy ra đối với các hiện tượng thời tiết thủy văn khác như dông, lốc, sét, mưa đá, mưa lớn cục bộ… ở nhiều địa phương. Theo các chuyên gia khí tượng - thủy văn, những dấu hiệu và dự báo dài hạn về hoàn lưu khí quyển cho thấy, khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện nhiều cơn bão rất mạnh trong năm 2020.

Nền nhiệt độ tăng cao trong điều kiện thời tiết liên tục biến đổi khắc nghiệt là nỗi ám ảnh của những người thường xuyên lao động ngoài đường như người bán hàng rong, thu mua ve chai, giao hàng, xích-lô, xe ôm, công nhân xây dựng… Điểm chung của những nghề này là người lao động phải ở ngoài trời trong thời gian dài. Thế nhưng, dù làm việc quần quật dưới thời tiết oi bức, điều kiện lao động của những người này lại không phải lúc nào cũng bảo đảm an toàn, có thể gây tác động xấu tới sức khỏe như say nắng, cảm nắng, sốc nhiệt… rất nguy hiểm.

Tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Trong tiết trời nắng gay gắt đến ngột ngạt, những tưởng các cơn mưa bất chợt sẽ làm dịu mát không khí, nhưng chạy xe giữa thời tiết chợt mưa, chợt nắng lại khiến nhiều người vô cùng mệt mỏi. Chị Duyên (Thượng Đình, Thanh Xuân) cho biết, từ sáng đến trưa nắng gay gắt 36 - 40ºC, chiều tối lại xuất hiện mưa rào hoặc dông, có nơi vừa mưa, vừa nắng. Mặc dù mưa xuống giúp làm dịu khí trời đang oi bức, đem lại cảm giác dễ chịu. Tuy nhiên, những cơn mưa bất chợt cũng khiến đường phố bí bức hơn do hơi nóng dưới đất bốc lên, cùng lượng khí thải dày đặc từ các loại phương tiện giao thông khá ngột ngạt, nếu cơ thể không kịp thích nghi rất dễ dẫn đến đổ bệnh.

Thời điểm thời tiết chuyển giao thì thông điệp chuyển đến mọi người lúc này là “hãy cẩn thận”. Bởi, những cơn mưa bất chợt luôn kèm theo dông, lốc xoáy và sấm sét, dù ở Hà Nội hiếm khi xảy ra sấm sét gây chết người, nhưng cũng không vì thế mà lơ là đề phòng, chưa kể tình trạng cây gãy đổ trong mùa mưa, bão cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Đối với những người thường xuyên làm việc dưới môi trường nắng nóng có chỉ số tia UV cao, cần trang bị đồ bảo hộ, quần áo có lớp vải dày nhằm hạn chế những tác động xấu của tia cực tím. Ngoài ra, cần lưu ý một số bệnh như sạm da, lão hóa da, bỏng nắng, ung thư da và các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể…, nhất là khi làm việc dưới nhiệt độ kéo dài ở mức 37 - 38ºC.

PGS, TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, thời tiết thay đổi thất thường, lúc nóng hầm hập, lúc mưa ào ào dễ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp, truyền nhiễm ở trẻ. Ngoài ra, thời tiết nắng nóng kèm độ ẩm cao là môi trường thuận lợi cho nấm mốc, vi khuẩn phát triển, trẻ rất dễ bị ngộ độc, tiêu chảy cấp khi ăn phải những loại thức ăn bị ôi thiu. Chưa kể hệ hô hấp của trẻ trở nên yếu do niêm mạc mất nước, họng, mũi khô vì ngồi nhiều dưới quạt hoặc máy lạnh điều hòa.

Các chuyên gia lĩnh vực y tế khuyến cáo, người cao tuổi, nhất là người sức khỏe không tốt, nếu không có việc gì thật cần thiết thì nên tránh ra đường trong khoảng thời gian từ 10 đến 15 giờ. Ngoài ra, các bác sĩ cũng lưu ý, nếu đang ở ngoài trời nắng nóng, khi đến những nơi mở máy lạnh thường có xu hướng chạy ào vào để sớm được hưởng không khí mát mẻ. Nhưng sự vội vã này có thể dẫn đến tình trạng sốc nhiệt khiến các mạch máu bị co thắt, giãn hoặc co thắt phế quản, nhất là những người mắc bệnh lý tim mạch, cao huyết áp, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…