Đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn

Cơ sở pháp lý cho cổ phần hóa (CPH), thoái vốn về cơ bản đã hoàn thiện, kỳ vọng tiến độ thoái vốn, CPH sẽ được thúc đẩy nhanh và mạnh hơn trong thời gian tới. Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính sẽ kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ mới có chỉ thị đôn đốc việc CPH, thoái vốn. Lần này, việc đôn đốc sẽ gắn liền với trách nhiệm người đứng đầu và việc thực hiện sẽ phải tổ chức quyết liệt, rốt ráo.

Theo tiến độ Agribank sẽ thực hiện cổ phần hóa trong năm 2021. Ảnh: SONG ANH
Theo tiến độ Agribank sẽ thực hiện cổ phần hóa trong năm 2021. Ảnh: SONG ANH

Theo báo cáo mới nhất của Cục Tài chính doanh nghiệp về tình hình thoái vốn, CPH cho thấy, kết thúc giai đoạn 2016 - 2020, vẫn còn 89 doanh nghiệp (DN) chưa hoàn thành kế hoạch CPH theo Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg, Công văn số 991/TTg-ĐMDN và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Dự kiến, các DN này sẽ tiếp tục triển khai CPH theo kế hoạch, trong đó có những địa phương, đơn vị còn nhiều DN phải thực hiện CPH như: TP Hà Nội sẽ thực hiện CPH 13 DN, trong đó có bốn tổng công ty (TCT), chiếm 14% kế hoạch; TP Hồ Chí Minh CPH 38 DN (11 TCT), chiếm 40% kế hoạch; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN CPH sáu DN (ba tập đoàn, ba TCT), Bộ Xây dựng CPH hai TCT.

Đại diện Cục Tài chính DN cho biết, từ đầu năm 2021 đến nay, các đơn vị vẫn tiếp tục triển khai xác định giá trị DN để thực hiện CPH theo quy định. Trong đó, đáng chú ý là ngày 8-2-2021, TCT Phát điện 2 (EVENGENCO2) đã phối hợp HoSE tổ chức bán đấu giá cổ phần (CP) lần đầu ra công chúng. Tuy nhiên, theo kết quả được Cục Tài chính DN công bố thì số lượng CP bán được chiếm tỷ lệ rất nhỏ so số CP chào bán. Cụ thể, số CP đưa ra đấu giá là hơn 580 triệu CP với mệnh giá 10.000 đồng/CP và giá khởi điểm 24.520 đồng/CP. Số CP bán được là 262.500 CP, tương đương 0,045% tổng số CP bán ra, trong đó nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài mua 210.500 CP với tổng giá trị CP bán được 6,4 tỷ đồng.

Về việc CPH một số DN lớn như: MobiFone, Agribank, VNPT, Cục trưởng Tài chính DN Đặng Quyết Tiến cho biết, theo tiến độ, trong năm 2021 sẽ thực hiện CPH các DN lớn này. Đối với việc CPH các DN lớn, chúng ta phải làm tương đối thận trọng. Sự thận trọng này là ở khâu chuẩn bị, còn một khi đã “bấm nút” CPH rồi thì lại phải làm quyết liệt. Khi đã bấm nút để CPH, chỉ trong vòng 18 - 24 tháng là phải hoàn tất công tác CPH. Còn khâu chuẩn bị cần được làm kỹ để chuẩn bị các cơ sở pháp lý chặt chẽ cho các tài sản của DN. Đây là vấn đề cần phải chú trọng, không nên để đến khi CPH rồi mà pháp lý không rõ ràng sẽ dẫn tới việc CPH bị dừng lại. Tinh thần của Chính phủ trong ban hành Nghị định 140/2020/NĐ-CP là rõ ràng, khâu chuẩn bị xong rồi, khi bấm nút CPH, trong vòng 24 tháng là phải hoàn tất CPH, không để kéo dài như trước.

Về tình hình thoái vốn, trong tháng 3-2021 đã thực hiện thoái vốn nhà nước tại hai đơn vị là Công ty CP Môi trường đô thị Hạ Long và Công ty CP Môi trường và Dịch vụ đô thị Việt Trì với tổng giá trị là 44,4 tỷ đồng, thu về 60,4 tỷ đồng. TCT Thái Sơn thực hiện thoái vốn tại một DN trực thuộc (Công ty CP Thiết kế Kiến trúc Map Thái Sơn) với giá trị là 560 triệu đồng, thu về 560 triệu đồng. 

Tính tổng ba tháng đầu năm 2021 đã thoái vốn với giá trị 286,6 tỷ đồng, thu về 2.165 tỷ đồng. Trong đó, với vốn nhà nước đã thoái ở ba đơn vị thuộc Quyết định số 908/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ với giá trị 52,5 tỷ đồng, thu về 84,1 tỷ đồng; với thoái vốn của tập đoàn, TCT, đã thoái vốn tại chín DN thuộc Tập đoàn Cao-su Việt Nam, Tập đoàn Viettel, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, VNPT, TCT Thái Sơn với tổng giá trị 234,1 tỷ đồng, thu về 2.081,3 tỷ đồng.

Về lộ trình thoái vốn năm 2021, theo ông Đặng Quyết Tiến, Chính phủ yêu cầu vẫn thực hiện theo Quyết định 908/QĐ-TTg đến thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phê duyệt danh mục DN có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn 2021 - 2025. Về cơ bản việc thoái vốn đã có đủ cơ sở pháp lý để thực hiện. Nghị định 140/2020/NĐ-CP vừa được ban hành có sửa đổi một số điều sẽ góp phần tháo gỡ khá nhiều vướng mắc cho DN.

Về việc kết quả thoái vốn trong quý I được cho là tương đối chậm, ông Đặng Quyết Tiến thông tin, tới đây Cục Tài chính DN sẽ kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ mới có chỉ thị đôn đốc việc CPH, thoái vốn. Lần này, việc đôn đốc sẽ gắn liền với trách nhiệm người đứng đầu. Người đứng đầu quyết tâm sẽ thực hiện được, hiện cơ chế đã rõ ràng, còn tổ chức thực hiện sẽ phải tổ chức quyết liệt, rốt ráo. Với phương án mới, tiến độ CPH sẽ nhanh hơn do việc xác định giá trị DN thông thoáng hơn, gắn trách nhiệm của cơ quan thẩm định giá. Cơ chế đấu giá bảo đảm theo cơ chế thị trường, do đó sẽ thu hút được NĐT vì bảo vệ quyền lợi NĐT hơn. Tuy nhiên, kết quả thoái vốn gắn liền với thời điểm, vấn đề biến động của thị trường cũng như sự quan tâm của NĐT. Với những danh mục thoái vốn hiệu quả chúng ta phải tính toán căn cơ hơn. Đơn cử, tới đây có tiếp tục thoái vốn tại Sabeco không, vì hiện CP Sabeco không còn được hấp dẫn như giai đoạn trước. Đối với danh mục lớn thì cần cân nhắc tính toán để thoái vốn hiệu quả nhất.

Ông Đặng Quyết Tiến chia sẻ, nếu nền kinh tế không bị tác động rủi ro từ dịch Covid-19 nữa thì tiến độ thoái vốn sẽ bảo đảm, vì nếu có dịch sẽ không triển khai được vì phải đấu giá trực tiếp. Qua theo dõi cho thấy, các đơn vị khá tích cực và rất nhiều DN muốn đẩy nhanh thoái vốn. Về nguyên tắc thoái vốn, thứ nhất phải bảo đảm nguyên tắc thị trường. Thứ hai, vừa qua có DN rất băn khoăn về vấn đề liên quan đất đai. Về vấn đề này, phải minh bạch thì thoái vốn mới an toàn.