Từ phản ánh của người dân, chúng tôi đã tìm hiểu và ghi nhận sự lãng phí tiền tỷ ở công trình cấp nước sinh hoạt thị trấn Bảo Lạc hiện đang bị bỏ hoang. Theo tìm hiểu, trước năm 2011, Nhà nước đầu tư hơn ba tỷ đồng xây dựng công trình nước tự chảy cấp sinh hoạt cho người dân thị trấn Bảo Lạc. Do ảnh hưởng của thiên tai, công trình đã bị sạt lở cho nên dừng hoạt động. Tháng 3-2011, UBND huyện Bảo Lạc đã có Quyết định số 218/QÐ-UBND thu hồi 1.381 m2 của 12 hộ dân để thực hiện dự án khắc phục sự cố công trình hệ thống cấp nước sinh hoạt tự chảy thị trấn Bảo Lạc với kinh phí hơn bảy tỷ đồng.
Cuối năm 2012, công trình đã hoàn thành, UBND huyện Bảo Lạc giao cho UBND thị trấn Bảo Lạc lựa chọn đơn vị quản lý, vận hành, cung cấp nước. UBND thị trấn Bảo Lạc đã ký hợp đồng giao thầu quản lý vận hành nhà máy nước thị trấn cho Tổ khai thác nước sinh hoạt thị trấn. Từ năm 2012 đến đầu năm 2018, công trình cấp nước vẫn hoạt động, cấp nước cho hơn 350 gia đình, đơn vị. Tuy nhiên, đại diện Tổ khai thác nước sinh hoạt thị trấn cho biết, quá trình khai thác quản lý, do thu được ít, chi phí vận hành, bảo trì cao, hệ thống đường ống không bảo đảm, gây thất thoát nước lớn. Do đó, Tổ khai thác nước sinh hoạt thị trấn phải tạm ngừng khai thác từ đầu năm 2018 vì không thể cân đối thu, chi; thiếu kinh phí để bảo trì các trạm bơm, nhà máy và hệ thống đường ống cấp nước đã xuống cấp.
Do công trình cấp nước ngừng hoạt động, tháng 6-2018, UBND thị trấn Bảo Lạc đã có công văn gửi Tổ khai thác nước sinh hoạt thị trấn Bảo Lạc đề nghị bàn giao toàn bộ tài sản công trình cho UBND thị trấn để bàn giao lại cho Công ty TNHH Cấp thoát nước thị trấn Bảo Lạc quản lý (công ty tư nhân, đầu tư nhà máy, cấp nước cho một phần thị trấn từ năm 2018). Ðến tháng 6-2018, việc bàn giao đã xong, toàn bộ công trình cấp nước sinh hoạt thị trấn đã đầu tư trước đó được Công ty TNHH Cấp thoát nước thị trấn Bảo Lạc quản lý, vận hành.
Tuy nhiên, chỉ sau đó hơn hai tháng, đến ngày 28-8-2018, Công ty TNHH Cấp thoát nước thị trấn Bảo Lạc đã có Báo cáo đề nghị số 05/BCÐN về việc đề nghị trả lại nhà máy cho thị trấn với lý do: Sau khi được nhận bàn giao công trình, công ty cho công nhân phát quang, làm vệ sinh công trình để quản lý, vận hành nhưng khi kiểm tra thấy nhiều phụ kiện han gỉ, không có khả năng vận hành; đặc biệt mỏ nước (cấp nước cho công trình) cạn kiệt, nhất là vào mùa khô. Hiện công trình này chỉ còn đường ống nước bằng ống nhựa PVC dẫn nước vào các khu 1, 2, 3, 4 thị trấn Bảo Lạc tạm sử dụng được nhưng chất lượng kém, thường xuyên bị sự cố rò rỉ, công ty đã phải thường xuyên sửa chữa khắc phục sự cố, gia tăng chi phí của đơn vị.
Từ đó đến nay, công trình cấp nước sinh hoạt thị trấn Bảo Lạc (đầu tư bằng ngân sách nhà nước) bị bỏ hoang, cỏ mọc um tùm. Các hạng mục chủ yếu của công trình đều bị han gỉ, xuống cấp nghiêm trọng. Ngoài nhà quản lý vận hành và mấy bể chứa nước còn nguyên trạng nhưng cỏ cũng mọc um tùm. Nhiều thiết bị đã hư hỏng, không sử dụng được; đường ống dẫn nước từ bể nước ra đường ống cấp nước cũng bị tháo van; hộp công-tơ cung cấp điện cho công trình cũng bị tháo rời...
Công trình cấp nước sinh hoạt thị trấn Bảo Lạc sau một thời gian hoạt động nhiều hạng mục đã bị xuống cấp, hư hỏng, bỏ hoang do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguồn nước cấp nước cho công trình bị cạn kiệt, đơn vị vận hành phải sử dụng máy bơm, bơm nước từ sông lên, gia tăng chi phí. Công trình không được sửa chữa, bảo trì thường xuyên theo định kỳ dẫn đến các hạng mục nhanh chóng bị xuống cấp, tăng chi phí sửa chữa. Ông Nguyễn Ðức Huynh, Chủ tịch UBND thị trấn Bảo Lạc cho biết: Do công trình cấp nước dừng hoạt động, hàng trăm hộ dân ở thị trấn phải tự đào giếng, đầu tư đường ống nước dẫn nước từ suối, mỏ nước về chưa bảo đảm vệ sinh môi trường.
Ông Dương Bình Luận, tổ 3, thị trấn Bảo Lạc cho biết, công trình cấp nước được Nhà nước đầu tư đang bỏ hoang, gia đình phải sử dụng nguồn nước suối sau nhà phục vụ sinh hoạt chưa bảo đảm vệ sinh môi trường. Mặt khác, Công ty TNHH Cấp thoát nước thị trấn Bảo Lạc chưa cung cấp nước được cho toàn bộ người dân thị trấn, giá nước lại cao, người dân mong chính quyền địa phương, các ngành chức năng xem xét, có phương án sửa chữa khắc phục, bảo đảm phát huy hiệu quả công trình cấp nước được Nhà nước đầu tư, tránh sự lãng phí hàng tỷ đồng kinh phí đầu tư của Nhà nước.
