Bất hợp lý mức giá thuê khu nhà ở công nhân Kim Chung

Nhà xã hội tính giá thuê như nhà thương mại

Hàng chục hộ dân, doanh nghiệp (gọi chung là đơn vị) thuê diện tích kinh doanh tại các tầng 1 khu nhà ở công nhân Kim Chung (Đông Anh, TP Hà Nội) vô cùng lo lắng khi Ban quản lý tòa nhà thông báo Quyết định số 1796/QĐ-STC, ngày 23-3-2019 của Sở Tài chính TP Hà Nội. Theo quyết định này, giá sàn thuê ít nhất là 133 nghìn đồng/m2, chưa kể khi tiến hành đấu giá, bước giá sẽ tăng ít nhất 10% mỗi phiên. Trên cơ sở đó, đơn vị được giao quản lý các tòa nhà này là Xí nghiệp Quản lý và phát triển nhà ở xã hội (thuộc Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội) đã đẩy giá thuê của các đơn vị tăng cao nhất, gấp hơn năm lần so với giá thuê cam kết từ thời điểm các tòa nhà đi vào hoạt động (năm 2014). Theo bảng giá mà đơn vị quản lý xây dựng, thông báo tới các đơn vị kinh doanh, có những đơn vị phải thanh toán hàng trăm triệu đồng/tháng. Hơn nữa, các đơn vị lại phải thanh toán một lần theo thời hạn trong hợp đồng. Tức là nếu một đơn vị hợp đồng thuê trong ba năm, với giá 100 triệu đồng/tháng thì đơn vị đó sẽ phải thanh toán một lần 3,6 tỷ đồng. Quyết định nêu trên khiến hàng chục đơn vị thuê nhà không có khả năng thanh toán và có nguy cơ phá sản bởi đã đầu tư hàng tỷ đồng xây dựng, cải tạo mặt bằng kinh doanh.

Trước mức giá mới này, nhiều đơn vị thuê như Công ty TNHH Đức Đạt, Công ty Thiên Phú, phòng khám đa khoa Bắc Thăng Long, hộ kinh doanh Lê Văn Chung, hộ kinh doanh Phạm Thị Duyên, Công ty Hương Việt… đều cho rằng với mức giá và thời gian thanh toán được áp dụng theo Quyết định 1796 và cách tính của Xí nghiệp, tất cả các đơn vị kinh doanh tại đây sẽ không có khả năng thanh toán. Bởi vậy, sau khi Xí nghiệp thông báo nội dung quyết định và bảng tổng hợp thu tiền theo giá mới, nhiều đơn vị kinh doanh đã có ý kiến đề nghị xem xét thực tế. Nếu không được xem xét, điều chỉnh, các đơn vị buộc lòng phải tăng giá dịch vụ hoặc chuyển địa điểm thuê, mặc dù việc này sẽ gây nhiều khó khăn, tốn kém. Chưa kể, nếu tăng giá đối với các dịch vụ như nhà trẻ, trường mầm non, bệnh viện… thì đối tượng thụ hưởng là công nhân sẽ chịu nhiều thiệt thòi, thậm chí không có khả năng sử dụng dịch vụ nữa. Điều này không đúng với mục đích khi TP Hà Nội xây dựng khu nhà ở cho công nhân, là để phục vụ đối tượng công nhân đang lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn. Đồng thời trái với Nghị định số 100/NĐ-CP ngày 20-10-2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội cũng như Thông tư số 20/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng hướng dẫn về cách tính giá cho thuê đối với nhà ở xã hội.

Cần xem xét, điều chỉnh mức giá phù hợp thực tế

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khu nhà ở dành cho công nhân ở Kim Chung gồm 28 tòa nhà, thuộc dự án nhà ở xã hội của TP Hà Nội. Hiện tại toàn bộ khu nhà này vẫn được TP Hà Nội giao cho Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội quản lý, điều hành. Mức giá thuê, mua căn hộ vẫn được áp dụng theo mức giá nhà ở xã hội với đối tượng là công nhân, người lao động thu nhập thấp tại các khu công nghiệp lân cận. Đối với các hộ thuê mặt bằng kinh doanh, khi ký hợp đồng với công ty, các hộ chỉ phải trả tiền thuê theo giá quy định về nhà ở xã hội, vào khoảng 33 nghìn đồng/m2 (thời điểm năm 2014).

Theo đại diện Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội cho biết, mức giá 33 nghìn đồng/m2 là ở thời điểm khu nhà mới đi vào hoạt động, còn được ưu đãi. Hiện tại hầu hết các tòa nhà đã có người ở cho nên cần phải tính giá như thuê mặt bằng thương mại. Khi được hỏi nếu tăng giá thuê, và không có ngoại lệ đối với các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ công ích như nhà trẻ, trường mầm non, bệnh viện… liệu đối tượng là công nhân có đủ khả năng sử dụng các dịch vụ đó. Vị đại diện này không trả lời. Thời điểm chúng tôi có mặt, nhiều đơn vị thuê nhà dường như không còn tâm lý làm việc, các điểm thuê xập xệ, vắng vẻ. Một số cơ sở vẫn còn bảng hiệu nhưng cửa khóa trái. Không khí kinh doanh không có vẻ gì sầm uất, nhộn nhịp như đánh giá của đại diện bên cho thuê.

Dù vậy, căn cứ vào đề nghị của Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, không tìm hiểu thực tế cũng như căn cứ cơ sở pháp lý cần thiết, Sở Tài chính TP Hà Nội đã ban hành Quyết định 1796/QĐ-STC. Từ đó, cho phép đơn vị quản lý áp giá thuê mặt bằng kinh doanh thương mại đối với diện tích cho thuê tầng 1 của các tòa nhà này. Sự áp đặt tùy tiện và vô lý này còn được đơn vị quản lý là Xí nghiệp Quản lý và Phát triển nhà ở xã hội tự tiện định giá đối với từng khu vực thuê, không qua đấu giá. Nhiều đơn vị phải chịu mức giá đến 165 nghìn đồng/m2 (tăng 24% so với giá sàn như Quyết định số 1796). Với mức giá như vậy thì hoặc là các đơn vị kinh doanh phá sản, hoặc đối tượng được quyền thụ hưởng dịch vụ là công nhân sẽ không thể nhận được sự ưu đãi đúng như chủ trương khi xây dựng khu nhà ở xã hội của TP Hà Nội. Như vậy, những kiến nghị của đơn vị kinh doanh và công nhân khu nhà ở Kim Chung là chính đáng. Đề nghị TP Hà Nội chỉ đạo các đơn vị chức năng xem xét, điều chỉnh mức giá thuê mặt bằng phù hợp thực tế, theo ngành nghề kinh doanh và đúng pháp luật, đúng chủ trương, chính sách và mục đích xây dựng khu nhà ở cho công nhân như đã đề ra.